Kurban Allah’a şükretmek etmek ve varlığına inanışı ispat etmek amacıyla yapılan bir ibadettir.
Kurban ibadeti emredilen şartları taşıyan bir hayvanı Allah rızasını umarak yine Onun yolunda tasattuk edilmesidir. İnsanlık tarihi kadar eski bir ibadet olan kurban kesmek, ilahi dinlerin en önemli ibadetidir.
Kurban Bayramı sadece bir hayvan kesmekten ibaret değil; yoksulların da düşünüldüğü, birlik ve beraberliğin pekiştiği dini bir ibadettir. Yardımlaşma ve yakınlaşmanın bir sembolüdür.
Kurban, sözlükte yaklaşma ve Allah'a yakınlaşmaya vesile kılan şey anlamlarına geliyor. Dini bir terim olarak kurban: Allah'a yaklaşmak ve O'nun rızasına ermek için ibadet maksadıyla, belirli şartları taşıyan bir hayvanı usulüne uygun olarak kesmeyi ve bu hayvanı Allah için tasattuk etmeyi amaçlamaktadır. Kurban Bayramı'nda kurban kesmek hem dini hem de toplumsal öneme sahip bir ibadettir.
Allah’a inanmış olan bir kul, kurban kesmekle hem Rabbine yaklaşır, hem de maddi durumları yetersiz olması sebebiyle kurban kesemeyen kardeşlerine yardımda bulunur. Bu ibadetin ruhunda Hakk’a yakınlık ve halka fedakarlık vardır. Kurban, bir Müslümanın bütün varlığını, gerektiğinde Allah yolunda feda etmeye hazır olduğunun bir göstergesidir.Hanefi mezhebinde ise kurban vacip bir ibadettir. Bu ibadet, Müslüman toplumların belirli simgesi olarak asırlardan beri özellikle milletimizin dini hayatında önemli bir yer tutmaktadır.
Kurbanın meşru bir ibadet olduğuna dair Kur’an-ı Kerim’de deliller mevcut. Hz. İbrahim’in oğlu Hz. İsmail’in yerine bir kurbanın, Allah tarafından kendilerine kurban olarak verildiği açıkça bildirilmiştir.
Hazreti Muhammed (sav) de, kurbanı bir ibadet olarak kabul etmiş ve bizzat kendisi de kurban kesmiştir.
Kurbanın uygunluğuna işaret eden ayetler vardır:”Kendilerine rızık olarak verdiği kurbanlık hayvanlar üzerine belirli günlerde Allah’ın adını ansınlar. Artık onlardan siz de yiyin, yoksula fakire de yedirin."(Hac, 22/28).
"Her ümmet için, Allah’ın kendilerine rızık olarak verdiği hayvanlar üzerine ismini ansınlar diye kurban kesmeyi meşru kıldık." (Hac Süresi 22/34).
"Şüphesiz biz sana Kevser'i verdik. O Halde, Rabbin için namaz kıl, kurban kes. Doğrusu sana buğzeden, soyu kesik olanın ta kendisidir." (Kevser suresi)
Bu ayetlerde et ve kanların Allah’a ulaşamayacağının, asıl olanın ihlas ve takva olduğunun bizzat ayetin metninde yer alması bunu açıkça ortaya koymaktadır.
Kimler kurban kesmelidir?
Kurban kesmek, akıl sağlığı yerinde, ergen olmuş, dinen zengin sayılacak kadar mal varlığına sahip ve mukim olan her Müslümanın yerine getireceği mali bir ibadettir.
Temel ihtiyaçlarından ve borcundan başka 80.18 gr altın veya değerinde para ya da eşyaya sahip olan kimselerin kurban kesmesi vaciptir.
Kurban kesmeyi hayvan kıyımı olarak değerlendirmek doğru değildir, dinin temel kuralına da aykırıdır. Kurban yerine sadaka vermek, tasadduk etmek fakire, fukaraya yoksula yardım etmek kişiyi kurban kesmekten alıkoyamaz. Kurban bir ibadettir sadaka ve bağışla karşılanmış olmaz. Rabbim keseceğiniz kurbanlarınızı makbul ve kabul eylesin !..