Değerli Okuyucular ve Meslektaşlarım,
Sigaranın akciğer sağlığımız üzerindeki olumsuz etkileri, sadece solunum sistemine zarar vermekle kalmayıp, kanın biyokimyasal özelliklerini de ciddi şekilde etkileyebilmektedir. Bu noktada, sigaranın içerdiği zararlı maddelerin akciğer dokusunda birikmesi, oksijenin etkili bir şekilde taşınmasını engelleyen bir bariyer oluşturabilir.
Akciğer dokusunda depolanan katran ve diğer toksinler, eritrosit hücreleri tarafından taşınan oksijenin hedef dokulara ulaşmasını zorlaştırır. Eritrositler, bu zehirli maddelerle karşılaştıklarında, adeta elleri boş bir şekilde oksijen taşımak üzere dolaşırlar.
Beyin, düşük oksijen seviyelerini algıladığında, eritrosit üretimini artırarak hemoglobin seviyelerinde bir yükselme meydana getirir. Ancak, bu durumun anlaşılması ve ele alınması oldukça kritiktir.
Hemoglobin seviyelerindeki artış, kanın viskozitesini artırarak kan fazlalığına yol açar. Bu durum, baş ağrıları, ateşlenme, yorgunluk, dinlenememe ve kulak çınlaması gibi belirtilerle kendini gösterebilir. Özellikle, bu belirtilerle başvuran hastalarda, yapılan kapsamlı bir değerlendirme, sigara kullanımının yol açtığı hipervizkozitenin(hücresel yoğunluk) altında yatan gerçek nedenleri ortaya çıkarmalıdır.
Önemli bir not olarak, bu durumun sadece demir eksikliği ile ilgili olabileceği düşünülmemelidir. Zira demir eksikliği, bu hastalarda görülen hematokrit ve hemoglobin yüksekliğiyle ilişkilendirilebilir; ancak demir tedavisi, asıl sorun olan sigara kaynaklı hiperviskoziteyi çözme noktasında etkisiz kalabilir. Bu nedenle, tedavi planlaması yapılırken, sadece belirtileri değil, altta yatan sebepleri de anlamak ve ele almak önemlidir.
Hastaların durumunu anlamak ve etkili bir tedavi planı oluşturmak adına, sistemik bir yaklaşım benimsemek çok önemlidir. endoskopik ve kolonoskopik incelemelerle ileri düzey araştırmaları gerçekleştirmek gereksiz olabilir.
Bu durumu hastalarımın ve hekim arkadaşlarımın kolay anlaması için şöyle anlatmak istiyorum; Hızlı ve önemli miktarda hemoglobin(eritrosit bileşeni :oksijen taşır) üretimi olduğu için vücudumuz mevcut demiri çabuk tüketir, tüketimin hızına yeni demir alımı ve takviyesi yetersiz kalır son tabloda hgb(kan miktarı) yüksek, demir(Fe) düşüktür.
Bu noktada, hekim arkadaşların demir eksikliği ile gelen hastaların hemoglobin değerleri yüksekse sigaranın kan parametrelerini etkilediği düşünülmeli, demir eksikliğinin olabileceğini hatırlamaları ve ek tetkiklerle hastayı yormamalarını ve kendilerinin de yorulmamalarını tavsiye ederim.
Ayrıca Sigara içen birinde demir eksikliği tedavisi vermek hemoglobin seviyelerini daha da artırabilir, sonra kan bağışını veya flebotomiyi önerirsiniz ki durum başa döner.
Birçok genç hastamın SİGARADAN kaynaklı kan yüksekliği sebebiyle asker ve polislikten elendiğine şahit oldum.
Hastaların sağlıklı bir yaşam için sigaradan uzak durmaları, yaşam tarzlarını gözden geçirmeleri ve gerektiğinde multidisipliner bir ekip tarafından destek almaları büyük önem taşır.
Sağlık dolu günler dilerim. Saygılarımla,