1879 yılında Yozgat Aşağı Nohutlu Mahalesinde dünyaya geldi. Asıl adı Mehmed Bahaeddin olan âşık, şiirlerinde Hüznî ve Hizbî mahlaslarını kullandı.
Yozgatlı şairler arasında en çok tanınan şairlerdendir. Keşşâfzâde ailesine mensup Mehmed Derviş Efendi’nin oğludur.
Dört yaşındayken babasını kaybedince akrabaları tarafından himaye edilerek ibtidaî ve idadi mekteplerinde okutuldu. Daha sonra sağır Mustafa Ağa Medresesi’ne kaydoldu. Burada dört yıl tahsil gören Hüznî, bu medresede ve sonraki yıllarda kendisini yetiştirmiş, Arapça ve Farsça öğrenmiştir.
Ağırlaşan geçim şartları yüzünden medreseden ayrılarak Yozgat Mahkeme-i Şeriye’de zabıt kâtibi olarak görev aldı. Bu görevi sırasında askere çağrıldı ve uzun süren askerliği sırasında memleketin birçok yerini görme imkânı buldu.
Gerek askerliği sırasında gerekse askerlik dönüşü imamlık mesleğini sürdürüp; Yozgat’ın birçok köyünde imam olarak görev yaptı. 1936'da vefat eder. Hüznî’nin mezarı Tekke Mahallesinde Yozgat Çamlığı altındaki mezarlıktadır.
İki divanı ile bir şiir defterinde yedi
yüz civarında şiiri bulunmaktadır
Şiirlerinde Hüznî mahlasının yanı sıra Hizbî’yi de kullanan âşık, bazı şiirlerinde Bektaşîlik ve Hacı Bektaş Veli başta olmak üzere Hz. Ali, Hz. Hüseyin ve On İki İmam’ı bazılarında ise Nakşibendîliği coşkun bir dille anlatmıştır.
Hüznî şiirlerinde medrese tahsili görmesi, imamlık yapması, Nakşibendi tarikatının Yozgat’ta meşhur simalarından olan Mustafa Nakşî’nin torunlarından olması ve bu tarikata duyduğu ilgi sebebiyle dinî-tasavvufî konulara ağırlıklı olarak yer vermiştir. Bunun yanı sıra koşma şeklindeki şiirlerinde keskin hicivler yazan bir şair olarak karşımıza çıkar. Şairin “Yozgat Destanı” en çok bilinen ve paylaşılan şiiridir.
Bir kıpti ufacık mesnet alınca
Sadr-ı azam gibi payesine bak
İşin düşüp başın darda kalınca
Bir tecrübe et de mayesine bak
Zalime sır ver de bir aç arayı
Başına dar eder geniş dünyayı
Veled-i zinadan umma vefayı
Tohum kimin bir dayesine bak
Eriş bir kamile arzet ihtiyaç
Dostun olsa fırsat verme gözün aç
Tilki gölgesinde yatma uzak kaç
Tek mahvetsin aslan sayesinde bak
Cahil adam olmaz evliya olsa
Arife teslim ol eşkıya olsa
Hüzni bel bağlama akraban olsa
Hele bir fikrinin gayesine bak.
(Şiiri de oldukça meşhurdur)
Hüznî için, Kültür Bakanlığı 1991'de bir anıt mezar yapılmasını programa almış ve Yozgat Belediyesi ile işbirliği hâlinde bu anıt mezarı tamamlamıştır.
Hüznî Baba’nın ömrünün son yıllarını geçirdiği evi, Yozgat Belediyesi tarafından restore edilmiş ve Yozgatlı Şair Hüznî Baba, Tarih, Edebiyat ve Musiki Konağı adıyla 15 Ekim 2015’te hizmete açılmıştır.
Kaynakça:
1- Durbilmez, Bayram (2016).
2- Güneş, Mustafa (1988). Hüznî
3- Uluslararası Bozok Sempozyumu. C. 4. Yozgat: Bozok Üniversitesi
4- www.yozgatkulturturizm.gov.tr/
5- Oğuz, M. Öcal (1987). Yozgatlı Hüznî Divanı I
6- Yazar: Prof. Dr. M. Öcal Oğuz
7- Duralı Doğan Yozgat Şairler ve Yazarlar Andiklopedisi