Yeni düzenleme ile, emeklilik yaşı kademeli olarak belirlenerek bu mağduriyetlerin önüne geçilmesi bekleniyor.
2023 yılında yürürlüğe giren EYT yasası, emeklilik şartlarındaki eşitsizlikleri daha görünür hale getirdi. 8 Eylül 1999 öncesinde sigortalı olan SSK’lılar, yaş şartı aranmadan 5000 ila 5975 prim gününü tamamlayarak, kadınlar için 20, erkekler için ise 25 yıl sigorta süresi ile emekli olabiliyor. Ancak bu düzenleme, sigortalıların emeklilik sürecindeki adaletsizlikleri gündeme getirdi.
EYT düzenlemesinin ardından, 8 Eylül 1999 ile 30 Nisan 2008 tarihleri arasında sigortalı olanlar için emeklilik şartları değişti. Bu grup, 7000 prim gününü tamamladıktan sonra kadınlar için 58, erkekler için 60 yaşında emekli olabilecek. 30 Nisan 2008 sonrasında sigortalı olanlar ise işçi statüsünde 7200, esnaf ve memur statüsünde ise 9000 prim gününü tamamladıkları tarihe bağlı olarak emekli olabilecek.
Emeklilikte Adalet Derneği (EMAD-DER) çatısı altında birleşen çalışanlar, 31 Aralık 2000’e kadar işe girenler için kadınlarda 43, erkeklerde 45 yaş sınırının getirilmesini talep ediyor. Ayrıca, bu yaş sınırının her yıl bir yaş artırılarak, 2008’de işe girenler için kadınlarda 51, erkeklerde ise 53 olarak belirlenmesi isteniyor. Prim gün sayısının ise 7000 yerine 6400’den başlatılarak her yıl 75 gün artırılması bekleniyor.
Emeklilik Yaşı İki Yılda Bir Artıyor
30 Nisan 2008 sonrası sigortalı olanlar için kademeli emeklilik sistemi uygulanmaya devam ediyor. Bu çerçevede, 7200 veya 9000 prim gününü 31 Aralık 2035’e kadar tamamlayan kadınlar 58, erkekler ise 60 yaşında emekli olabilecek. Ancak bu tarihten sonra prim gününü tamamlayanlar için emeklilik yaşı, her iki yılda bir artacak.
Günümüzde, aralıksız çalışsalar bile pek çok kişi 65 yaşına kadar emeklilik hakkı kazanamıyor. 1 Ocak 2019 sonrasında çalışmaya başlayan erkekler ile 1 Ocak 2023 sonrası sigortalı olan kadınlar, memur veya esnaf statüsünde çalışsalar dahi 65 yaşında emekli olabilecekler. İşçi statüsünde sigortalı olan erkekler için ise 1 Ocak 2024 sonrası sigortalı olanlar 65 yaş şartına tabi tutulacak.
Meclis’te Yasa Teklifleri Masada
Emeklilik sistemindeki eşitsizlikleri gidermeye yönelik çeşitli yasa teklifleri Meclis’e sunulmuş durumda. Son olarak CHP Karabük Milletvekili Cevdet Akçay, esnaf ve memurlar için 9000 prim günü şartının işçilerde olduğu gibi 7200 prim gününe düşürülmesini içeren bir yasa teklifi sundu. Bu teklif, emeklilik yaşının prim günü ve işe başlama tarihine göre kademelendirilmesini öngörüyor.
Teklifte, 8 Eylül 1999 ile 31 Aralık 2000 arasında sigortalı olanlar için emeklilik yaşının kadınlarda 49, erkeklerde ise 51 olarak belirlenmesi öneriliyor. Bu yaş sınırının her yıl bir yaş artırılarak, kadınlarda 58, erkeklerde ise 60 yaş sınırına gerilemesi hedefleniyor.
Kademeli emeklilik düzenlemesi ile emeklilikteki eşitsizliklerin giderilmesi ve çalışanlar arasındaki mağduriyetlerin önlenmesi amaçlanıyor.
