Avrupa Batı Trakya Türk Federasyonu (ABTTF), İsviçre’nin Cenevre kentinde düzenlenen Birleşmiş Milletler (BM) İnsan Hakları Konseyi’nin 54. olağan oturumuna, “Yunanistan’da Batı Trakya Türk toplumuna mensup çocukların ana dilde okul öncesi eğitime erişimi ve ilkokulların sayısında hızlı düşüş” başlıklı yazılı bildiri sundu.
Yazılı bildirisinde ABTTF, 1923 Lozan Antlaşması’na göre Yunanistan’daki Batı Trakya Türk toplumunun eğitim özerkliğine sahip olduğunun altını çizerek, eğitimdeki özerk yapının yıllar içinde çeşitli kanun, yönetmelik ve uygulamalarla büyük ölçüde zedelendiğini ve oldu-bitti (fait accompli) hukuk uygulamalarıyla devletin kontrolü altına alındığını kaydetti.
Batı Trakya Türk toplumuna ait ilkokulların sayısının hızlı bir biçimde azaldığını not eden ABTTF, 2010 yılında çıkan bakanlık kararı ile dokuzdan az öğrencisi olan okulların kapatılmaya başlandığını, Lozan Antlaşması uyarınca özerk statüye sahip olmalarına rağmen Türk ilkokullarının da aynı uygulamaya tabi tutulduğunu belirtti.
Bu uygulamanın Batı Trakya Türk toplumuna karşı sistematik bir ayrımcılık aracı haline geldiğine işaret eden ABTTF, 2008 yılında Batı Trakya’da 194 Türk azınlık ilkokulunun bulunduğunu, bu sayının kapatmalar nedeniyle 2011’de 188’e, 2014’te 170’e, 2015’te 164’e, 2016’da 133’e, 2017’de 130’a, 2018’de 128’e, 2019 yılında 123’e, 2020’de 115’e, 2021’de 103’e, 2022’de 99’a ve 2023-2024 öğretim yılında da 90’a düştüğünü ifade etti.
Hükümetin Batı Trakya’da Türk çocuklarının kendi anadilleri olan Türkçe’de de eğitim alabileceği iki dilli azınlık anaokulları kurulması için yapılan başvuruları reddettiğini belirten ABTTF, anadili Türkçe olan çocuklar için anaokulunda eğitim dilinin sadece Yunanca olmasının sorunlu olduğunu ve onların eğitim hayatına başlangıçlarını olumsuz etkilediğini kaydetti.
ABTTF, Yunanistan’ın iki dilli azınlık anaokullarının kurulması ihtiyacını görmezden gelmekte ısrar ettiğini ve Türk ilkokullarını öğrenci azlığını gerekçe göstererek kapatmayı sürdürdüğünü dile getirdi. Öte yandan yine Lozan Antlaşması ile statüsü ve hakları belirlenen Türkiye’deki Rum Ortodoks azınlığı için Gökçeada’da 2013 yılında yalnızca 4 çocuk ile açılan ve bünyesinde anaokulu da bulunan ilkokulda bugün 21 çocuğun, 2015’te açılan ortaokul ve lisede ise 35 öğrencinin öğrenim gördüğünü ifade etti.
ABTTF, Yunanistan’ın taraf olduğu BM antlaşmalarını da hatırlatarak, Yunanistan’ı Batı Trakya Türk toplumunun Lozan Antlaşması ile teminat altına alınan eğitim özerkliğini iade etmeye, Türk azınlık okul sistemi içerisinde ve tamamıyla özel olmak üzere Türkçe anaokulların kurulmasına izin vermeye ve öğrenci sayısının azlığı gerekçesiyle tek taraflı kararlarla özerk statüdeki Türk ilkokullarını kapatmaya son vermeye çağırdı.
