“Sonbahar sanattır,

Diğerleri mevsim..”Cemal Süreyya

 

On iki ayın en renklisi, anlamlısı ve etkilisi olan Eylül ayıdır.İnsana  isim olan, Adına kitaplar yazılan,şarkılar ve türküler söylenen,yedi rengin ve 72 nefis kokunun doğaya yayıldığı,gözlerde, gönüllerde,doğada ve tarihte iz bırakan farklı bir zaman dilimi,ilham ve düşünce kaynağıdır.

^Eylül sabahının serinliğini/Yaprakların serinliğini

Ciğerlerime dolduruyorum/Sessizlik ve serinlik

Birleşiyor/Yıkanmış güvercinler

Ve çok uzakta bir tren sesi

Her zaman yeniden başlamak duygusu/Doğuyor içimde/Her uyanışımda

Düşmanlarımı bağışlıyorum/Daha çok seviyorum dostlarımı

Her uyanışımda/Eylül sabahının serinliğini

Yüreğime dolduruyorum.” Ataol Behramoğlu

 

YAPRAK: Can damarı toprağın, havanın , suyun /Doğanın akciğeri ,oksijen deposu/Özel  sayfaları ağaçların/İlkbaharda yemyeşil,/Sonbaharda sapsarı,mosmor olmaktasın/Güzel Yaprak,/Sonunda sadık yarinle buluşuyorsun oluyorsun toprak. /Toprağa can katıyorsun yaprak …Yahya Aksoy

Günlere,aylara ve yıllara verilmiş görevler ve yüklenen anlamlar vardır. Takvimlerin ve mevsimlerin tarihçesi incelendiği zaman  aylara yüklenen anlamlar verilen değerler kendiliğinden ortaya çıkar. Doğada baharla beraber  başlayan canlılık,yaz  mevsiminde olgunlaşmaya ve son baharda hasada yerini bırakır.

Yaz mevsiminin son  dönemine  gelen Eylül ay, olgunlaşmanın, bayramın ve şenliğin  ayıdır. Bu değerleri sosyal ve kültürel zenginlikler tamamlar. Düğünler,şenlikler  ve esenlikler bütün hızıyla, özellikleri ve güzellikleri ile halk tarafından  omuz oğuza ve sevinçle paylaşılır.

Eylül ayı gelince düğün ,dernek kurulur.davullar, zurnalar çeler halaylar tutulur.Gelin alayı kurulur,aynalar tutulur, gönül zenginlikleri ve  göz güzellikleri  aynalara yansıtılır, "Aynalı körük olmazsa,ut kemani çalmazsa ben gelin gitmem" türküleri söylenir,kınalar yakılır, el işi ,göz nuru  çeyizler sergilenir.Sofralar kurulur tüm konuklar doyurulur.gönül sevinci ve mutluluğu halkla paylaşılır.

 Mehmet Rauf'un  "EYLÜL" adlı romanı da ünlüdür.Eylül ayı üzerine öyküler, türküler,masallar, insan isimleri,ninniler ve şiirler de  bulunmaktadır.

“Eylülde aşk, eylülde acı, eylülde yalnızlık zordur,/Eylülde her şey zordur, ben eylülü onun için severim…”Diyen şair gibi eylülde her şey zor ve güzeldir. Eylülün ilk günlerini yaşıyoruz, bir başka deyişle hazan mevsiminin başlangıcını. Günler kısalmaya başladı, gittikçe daha da kısalacak. Yaz günlerinin o kavurucu sıcakları yerini tatlı bir serinliğe terk ediyor yavaş yavaş. Doğa bir başka bahara kadar vedaya hazırlanıyor; sarının, kızılın her tonu sarıyor evreni, yapraklar rüzgarların peşi sıra koşturup duruyor. Yani eylül hüzünlerin ve ayrılıkların ayı… Bu nedenle de edebiyatçılara, şairlere ilham kaynağı olmuş hep…

İlk defa 1900-1901 yılları arasında Servet-i Fünûn dergisinde tefrika edilen Eylül'ün kitap halinde ilk baskısı 1901 yılında yapılmıştır.Mehmet Rauf'un en önemli eseri olan Eylül, zamanının ilk psikolojik romanı olarak kabul edilir.Romanda, Suad, Süreyya ve Necib üçlüsü arasındaki aşk-sadakat-evlilik üçgeninde, bu insanların ruhsal çözümlemesi yapılmıştır.

9 Eylül 1922'de İzmir'e giren ve müstevli düşmanı denize döken Mustafa Kemal Paşa ve  orduları tarihin altın sayfalarında yerlerini almışlardır.

 (14 Eylül 1936) Türkiye Cumhuriyeti Maarif Vekaleti tarafından açılan müsabakada, ilkokullarda okutulacak Alfabe kitabı seçildi. Murat Özgün ve İlhan Gökçe’nin hazırladığı kitap, köy ve şehir okulları için iki ayrı şekilde basılmış; fiyatları ve resimleri farklılık göstermişti.

12 hayvanlı Takvimde, ayların özellikleri ile hayvanların nitelikleri eşleştirilmekte ve canlıların zamana göre ne anlamlara geldikleri konusuna ışık tutulmakta.

Astronomide yıldızlar ve aylar özel olarak tanımlanır ve eşleştirilir.Burçlar da da bunun etkileri anlatılır. İnsanı etkilen gök yüzü, yer yüzü, aylar ve mevsimler doğa ile birey arasında  yakın bağın olduğunu göstermektedir.

DEVAMI YARIN