Eski hocalarımdan dinlediğim çok beğendiğim ASHAB – I KEHF olayını, birçok kaynaklardan da çeşitli araştırmalar yaptım. Bunları sizlere anlatmaya çalışacağım.

ASHAB – I KEHF kıssasının özünü teşkil eden ve ölümden sonra dirilişin bir misali olan uzun süre mağarada uyuyup yeniden uyanma hadisesi, islamın dışındaki diğer bazı dinlerde ve çeşitli efsanelerde yer almaktadır. HİNDİSTAN da bir tek kişinin uzun süre uykuda kalması olayına raslandığı gibi hint kutsal kitaplarından MAHABHARA TA da yedi kişinin peşlerinde de köpek olduğu halde riyazet için krallığa ve dünyaya yüz çevirdikleri nakledilmektedir.

Yahudilikte ise TALMUD da HANİ HA- ME AGGEL adlı şahsin yetmiş yıl ABİMELEK in atmış yıl uykudan sonra uyandıkları hikaye edilmektedir.

ASHAB- I KEHF ile ilgili kıssa ana hatlarıyla EFES in YEDİ UYARLARI adıyla hiristiyanlıkta da mevcut olup imparator II THEODOSİOS un saltanatının 38. Nci yılında EFES şehrine yakın bir mağarada hiç bozulmamış bazı çesetlerin bulunması olayına dayanmaktadır.

MASSİGNON, OPERA MİNORA hiristiyanlıkta VI. Yüzyılın başından itibaren tazimde bulunan ve kuzey Afrikalı HACI THEODOSE tarafından 530 lara doğru kabirleri ziyaret edilen “ EFES YEDİ UYURLARI “ ile ilgili kıssa şöyledir.

İmparator DECİUS ( DAKYANUS ) EFES e gelerek putlara tapınmayı ve hiristiyanların onlara kurban kesmelerini emreder. Gizlice hiristiyan olmakla suçlanan ve imparatorluk sarayında yaşayan yedi genç, imparatorun ( başka bir rivayetle ise EFES VALİSİ nin ) huzuruna getirilir. Baskıya rağmen putlara kurban kesmeyi reddeden gençlere düşünmeleri içn mühlet verirler. İmparatorun şehirden ayrılması üzerine gençler kaçarak ANCHİLUS dağı yakınlarındaki bir mağaraya gizlenirler. Bu arada gençlerden bir ( DİOMEDES veya LAMBLİCHAS ) hem olup biteni öğrenmek hemde yiyecek almak üzere tebdil kıyafet ederek şehre iner. Kısa bir süre sonra EFES e dönen DECİUS gençlerin huzuruna getirilmesini emreder. Bunu duyan DİOMEDES arkadaşlarına kralın emrini haber verir ve onlar ilahi lütuf neticesinde derin bir uykuya dalarlar. Gençleri bulamayan DECİUS babalarını çağırtır ve onların ANCHİLUS dağındaki mağarada saklandıklarını öğrenir. Bunun üzerine diri diri gömülmeleri için mağaranın girişinin büyük kayalarla kapatılmasını emreder. THEODORE ve RAFİNUS adlı iki hiristiyan genç şehidlerin hikayesini madeni bir levhaya yazıp mağarayı kapatan kayaların altına koyar. ( başka bir rivayete göre mağara kapanmadan önce bir hiristiyan, hadisenin, mahiyetini yazdığı bakır bir levhayı içeriye atar. )

307 Yıl sonra imparator II. THEODOSİOS zamanında papaz THEODORE öncülüğünde ölümden sonra dirilişi inkar eden bir akım baş gösterir. Hiristiyanlığı kabul eden imparator bundan son derece rahatsız olur. Bu sırada TANRI, mağaranın bulunduğu bölgenin sahibi ADOLİUS un hatırına sürüleri için bir ahır yapma fikrini getirir. Bu maksatla mağarayı kapatan taşlar kullanılır. Ve mağara yeniden açılır. TANRI gençleri uyandırır. Onlar sadece bir gece uyuduklarını zannetmekte ve DECİUS tarafından öldürüleceklerini düşünmektedirler. Önceden olduğu gibi DİOMEDES tekrar şehre gider . şehrin kapıları üzerinde haç görünce çok şaşırır, ve yoldan geçen birine bu yerin gerçekten EFES olup olmadığını sorar. Gördüklerini arkadaşlarına bildirmek için sabırsızlanır. Fakat daha önce yanında bulunan ve DECİUS dönemine ait olan parayla yiyecek almak ister. Satıcı ve esnaf bu parayı görünce gencin hazine bulduğunu zannederler ve bu hazineyi paylaşmayı düşünürler. Bu haber yayılınca pek çok insan toplanır. DİOMEDES ise tanıdık varmı diye şaşkınlık içinde topluluğa bakar. Şehrin papazı ve vali onu sorguya çekerler. O da başlarından geçeni anlatır. Ve arkadaşlarını görmeleri için onları mağaraya davet eder.

EFESLİLER tepeye tırmanırlar ve gençlerin hikayesini anlatan iki kurşun levha bulurlar. Daha sonra mağaraya giren halk gencin arkadaşlarını sağ ve sakin bir vaziyette görür. THEODOSİOS a haber verirler. O da mağaraya gelir. Gençlerden biri (MAXİMMİLİON veya ACHELEDES ) yeniden dirilmenin gerçek olduğunu göstermek için TANRI nın kendilerini derin bir uykuya yatırdığını ve kıyametten önce dirilttiğini söyler. Daha sonra gençlerin hepsi ölüm uykusuna yatar ve oraya bir BAZİLİKA yapılır.

Bugünkü anlatacakların bundan ibaret olup, haftaya kaldığımız yerden deva etmek üzere yazımı ABDURRAHİM KARAKOÇ un SİZE BIRAKTIM adlı şiirinden iki mısra okuyacağım. Hepinize selamlar, saygılar, sevgiler

SİZE BIRAKTIM

Bana MEVLANA’yı YUNUS u verin

MECNUN’u LEYLA’yı size bıraktım.

Kırk yıldır susuzum, bir tas su verin.

Irmağı deryayı size bıraktım.

Talipli değilim şöhrete şana

Makamı, rütbeyi yük etmem cana

Dostluk, sevgi, şevkat yetişir bana

Dövüşü kavgayı size bıraktım.

ABDULKADIR KARAKOÇ