“Alışveriş stratejilerimizde raf ömrü uzun olan gıdaları aylık periyotlarda almaya alışkın bir toplumuz. Ancak kimi zaman kilerimizdeki gıda stoğunda olumsuz durumlarla karşılaşabiliriz.
İhtiyacımız olan gıdaların fazlasını almamak gıda stoğumuzun sağlığı için önemlidir. Ancak bazı durumlarda felaket senaryoları aklımıza gelir ve biraz fazla stok çalışmasından kendimizi alamayız.
Gıda stoğumuzu sağlıklı bir şekilde saklamamız için gereken 4 ana faktörü sizler için derledik...
Hangi gıda maddeleri stok yapılabilir? Ve bu gıdalar ne kadar süreyle stoğumuzda kalabilir? Sağlıklı bir kiler için hangi gıda maddelerini stoklayabileceğinizi bilmenin yanı sıra, bunları nasıl depolayacağınızı ve tüm stoğunuzu etkileyebilecek faktörleri tanımlamayı da öğrenmelisiniz.
Yiyecekleri kötü yapan ne?
Gıda Mühendisliği ana bilim dalında Gıdaların raf ömrünü belirlemek, en önemli alanlardan biridir. Bir gıdanın raf ömrü belirlenirken; Fiziksel, kimyasal ve mikrobiyolojik unsurlar göz önünde bulundurulur.
Sıcaklık, atmosfer, nem ve yiyeceğin içeriği en önemli faktörlerdir. Örneğin; konserve gibi ürünlerde C.Botulinum gibi çok yüksek sıcaklıklarda dahi yaşayabilen sporları olan mikroorganizmalar hedef olarak seçilir ve en az 121ºC’de bir sterilizasyon uygulanır. Sterilizasyon işleminin işe yarayıp yaramadığını da bu mikroorganizmanın varlığına dair laboratuvar testleri ile tespit edilir.
Gıda Sanayi bu ve benzeri bir çok örnek ile donatılmıştır. Gıda Ürünlerini temin edip depoladıktan sonra en dikkat etmeniz gereken sıcaklık, atmosfer, nem ve ürün içeriği hakkında bilmeniz gerekenler hakkında 4 ana püf noktası...
Sıcaklık
Depolama alanınızın sıcaklığı yiyecek stoğunuzun raf ömrünü büyük ölçüde etkileyebilir. Çoğu insanın yiyeceklerini, ortamın serin ve kuru olduğu mahzenlerde veya bodrum katlarında depolamanın bir nedeni vardır. Yiyecekleri sıcak bir ortamda saklamayı planlıyorsanız, yanlış yoldasınız. Çünkü çok fazla ısı besin kaybına ve doku bozulmasına neden olabilir .
Yiyecekleri saklarken tutarlı bir sıcaklığı korumak da önemlidir. Sıcak ve soğuk arasında değişen bir sıcaklık çizelgesi stoğunuzun raf ömrünü kısaltabilir.
Depolama odanızın sıcaklığını ürün ambalajlarında muhafaza koşulları olarak adlandırılan bilgide yer alan koşullara göre ayarlamalısınız. Özellikle oda sıcaklığının altında; 14-18 ºC arasındaki bir kiler hububat ve bakliyatların saklanabilmesi için uygundur.
Nem
Nem, uzun vadeli depolamada bir numaralı düşmanınızdır. Aşırı nemli herhangi bir yiyecek, ne kadar iyi muhafaza edilmiş olursa olsun, kabının içinde bozulabilir. Uzun süreli depolama için, kurutulmuş tahıllar ve kurutulmuş yiyecekler en iyi seçenektir. Yemek ne kadar kuru ise raf ömrü o kadar uzun olur. Özellikle tahıllar, sadece yüzde 10 veya daha az bir nem içeriğine sahip olmalıdır.
Bununla birlikte, yiyeceklerinizi evde kurutmayı tercih ederseniz, bu sayıya ulaşmak daha zor olabilir. Doğal olarak daha kısa raf ömrüne sahip gıdalar anlamına gelmektedir.
Kurutulmuş gıdaların inanılmaz derecede kırılgan olduğunu ve yüzde 10 veya daha az nem seviyelerinde kolayca yapılabileceğini unutmayın.
Kurumuş tahılları saklarken, ortamdan nemin içeriye girmesini engellemek için hava geçirmez kaplarda bulundurduğunuzdan emin olun.
Atmosfer
Hava ile paketlenmiş yiyecekler, ne yazık ki, oksijensiz gazlarda depolananlar kadar iyi saklanamamaktadır. Hava yüzde 78 azot ve yüzde 21 oksijen içerdiğinden, yiyecek bileşiklerini oksitleyebilir ve toplam raf ömrünü azaltabilir. Yiyecekleri kötü yapan bakteriler de oksijen bakımından zengin ortamlarda daha hızlı gelişirler.
Yiyeceklerin raf ömrünü en üst düzeye çıkarmak için, onları oksijensiz bir ortamda saklamanız gerekir. Kapalı kapların içinde uygun atmosfer koşullarının sağlanması esastır.
Ambalajlar ve Kaplar
Yiyecek stoğunuzdan en iyi şekilde yararlanmak için, ürünlerini vakumlu torbalar ve kapalı kavanozlar gibi hava geçirmez kaplarda tutmalısınız. Bu kapların aynı zamanda kemirgenler ve böcekler gibi zararlıların da içeri girmesini önleyebilecek şekilde olmasına dikkat etmelisiniz!
Türk Gıda Kodeksi Gıda İle Temas Eden Madde ve Malzemeler Yönetmeliği uyarınca Süper Marketlerden aldığınız ürünlerde kadeh-çatal (Yandaki görsel) işaretinin olmasına da dikkat etmelisiniz. Gıda stoklamada kullanacağınız tüm ambalaj ve kavanozlarda da ürün gıda ile temasa uygunsa bu işaret yer alır.
Bu dört faktörün bilinmesi, gıda harcamalarınızda tasarruf sağlayacaktır. Gereğinden fala stok yapmamaya dikkat edeceğiniz gibi; ürünlerin sağlıklı bir şekilde kilerinizde kalmasını da sağlayabilirsiniz.