Berat kelimesi “el-berae” kelimesinin Türkçedeki kullanılış şeklidir. Beri olmak, aklanmak, temiz ve suçsuz çıkmak, kişinin bir yükümlülükten kurtulması anlamına gelmektedir. Müslümanların bu gece Allah’ın affı ve bağışlaması ile günah yüklerinden kurtuluşa ermeleri umulduğu için de “Berat Gecesi” denilmiştir. 
     Bu gecenin dört adı vardır. “Mübarek Gece”, “Berae Gecesi”, “Sakk Gecesi” (Belge ve senet), ve “Rahmet Gecesi”.        
Berat; borçtan, hastalıktan, suç ve cezadan berat etme, kurtulma gecesidir... Günahlardan arınma, temize çıkma, ilâhî af ve rahmete nâil olma anlamlarındadır. 
     Berat gecesi de diğer gecelerimiz gibi her birimiz için birer, tefekkür, tezekkür ve yenilenme gecesidir. Berat; 
     kırılan kalpleri onarma, dargınlık duvarlarını yıkma, kin, nefret ve intikam duygularını aşma günüdür. Yüce Yaradan’ın affına erebilmek için yaratılanı affetme günüdür.
     Berat Gecesi, Şaban ayının 15. gecesidir. Tefsirlerde Kur’an-ı kerimin, Levh-il-mahfuza bu gece indirildiği bildirilmektedir. Âyet-i kerimede mealen buyruluyor ki: “Apaçık olan Kitab’a andolsun ki, biz onu (Kur’anı) mübarek bir gecede indirdik. Elbette biz insanları uyarmaktayız.”(Duhan Ayet: 2,3)
     Şaban ayının on beşinci Berat gecesinde, o senede olacak şeyler, ameller, ömürler, ölüm sebepleri,  her şey Levh-i mahfuzda yazılır. 
     Resulullah efendimiz, bu gece, çok ibadet, çok dua ederdi. Şaban ayında niçin çok oruç tuttuğu sorulduğu zaman Resulullah Efendimiz buyurdu ki: “Şaban öyle faziletli bir aydır ki, insanlar bundan gâfildir. Bu ayda ameller, âlemlerin Rabbine arz edilir. Ben de amelimin oruçluyken arz edilmesini isterim.” 
     Bu başka hadis-i şerife göre: “Berat gecesi göklerin kapıları açılır, melekler müminlere müjde verir ve ibadete teşvik ederler.” “Ramazandan sonra en faziletli oruç, Şaban ayında tutulan oruçtur.” (Tirmizî) “Şaban ayında üç gün oruç tutana, Hak Teâlâ, Cennette bir yer hazırlar.” “Şu beş gecede yapılan dua geri çevrilmez: Regaib Gecesi, Berat Gecesi, Cuma gecesi, Ramazan ve Kurban Bayramı gecesi.”
      “Allahü teâlâ, Şaban ayının 15. gecesinde rahmetiyle tecelli ederek, kendisine şirk koşan ve Müslüman kardeşine kin güdenler hariç, herkesi affeder.” “Şabanın 15. gecesini ibadetle, gündüzünü de oruçla geçirin. O gece Allah-ü Teâlâ buyurur ki: “Af isteyen yok mu, affedeyim. Rızık isteyen yok mu, rızık vereyim. Dertli yok mu, sıhhat, afiyet vereyim. Ne isteyen varsa istesin, vereyim.” Bu hâl, sabaha kadar devam eder.” (İbni Mace)
     “Şaban ayının 15. gecesi, rahmet-i ilahi dünyayı kaplar, herkes affolur. 
    Ancak haksız yere Müslümanlara düşmanlık besleyen ve Allah-ü Teâlâya ortak koşan mağfiret olunmaz.” “Cebrail (a.s) gelip, “Kalk, namaz kıl ve dua et! Bu gece Şaban ayının 15. gecesidir” dedi. Bu geceyi ihya edenleri Allah-ü Teâlâ affeder. 
     Enes b. Malik (r.a.) Resûlullah sallallahu aleyhi ve sellem’i şöyle buyururken dinledim dedi:
“Allah Teâlâ şöyle buyurdu:
Ey Âdemoğlu! Sen bana dua ettiğin ve benden affını umduğun sürece, işlediğin günahlar ne kadar çok olursa olsun, onların büyüklüğüne bakmadan seni bağışlarım.
“Ey Âdemoğlu! Günahların gökyüzünü kaplayacak kadar çok olsa, sonra da benden affını dilesen, seni affederim.
     “Ey Âdemoğlu! Sen yeryüzünü dolduracak kadar günahla karşıma gelsen; fakat bana hiçbir şeyi ortak koşmamış olsan, şüphesiz ben de seni yeryüzü dolusu bağışla karşılarım.”( Tirmiz’i )
Berat Kandiliniz Mübarek Olsun! Rabbim ibadet ve dualarınızı kabul buyursun...