Berat: borçtan, hastalıktan, suç ve cezadan berat etme, kurtulma, günahlardan arınma, temize çıkma; ilâhî af ve rahmete nâil olma anlamlarındadır. Berat gecesi de diğer gecelerimiz gibi her birimiz için birer, tefekkür, arınma ve yenilenme gecesidir. Berat: kırılan kalpleri onarma, dargınlık duvarlarını yıkma, kin, nefret ve intikam duygularını aşma günüdür.
Yüce Yaradan’ın affına erebilmek için yaratılanı affetme günüdür.
Berat Gecesi, Şaban ayının 15. (7 Nisan 2020 Salı) gecesidir. Tefsirlerde Kur’an-ı Kerim’in, Levh-i mahfuza bu gece indirildiği bildirilmektedir. Âyet-i kerimede mealen buyuruluyor ki: “Apaçık olan Kitab’a andolsun ki, biz onu (Kur’anı) mübarek bir gecede indirdik. Elbette biz insanları uyarmaktayız.” (Duhan Ayet: 2,3)
Şaban ayının on beşinci gece Berat gecesinde, o senede olacak şeyler, ameller, ömürler, ölüm sebepleri, her şey Levh-i mahfuzda yazılır. Resulullah efendimiz, bu gece, çok ibadet, çok dua ederdi. Şaban ayında niçin çok oruç tuttuğu sorulduğu zaman Resulullah Efendimiz buyurdular ki: “Şaban öyle faziletli bir aydır ki; insanlar bundan gâfildir. Bu ayda ameller, âlemlerin Rabbine arz edilir. Ben de amelimin oruçluyken arz edilmesini isterim.”
Bu konudaki hadis-i şeriflerden bazıları şöyledir: “Berat gecesi göklerin kapıları açılır, melekler müminlere müjde verir ve ibadete teşvik ederler.” “Ramazandan sonra en faziletli oruç, Şaban ayında tutulan oruçtur.” (Tirmizî) “Şaban ayında üç gün oruç tutana, Hak Teâlâ, Cennette bir yer hazırlar.” “Şu beş gecede yapılan dua geri çevrilmez: Regaib Gecesi, Berat Gecesi, Cuma gecesi, Ramazan ve Kurban Bayramı gecesi.”
“Allahü Teala, Şaban ayının 15. gecesinde rahmetiyle tecelli ederek, kendisine şirk koşan ve Müslüman kardeşine kin güdenler hariç, herkesi affeder.” “Şabanın 15. gecesini ibadetle, gündüzünü de oruçla geçirin! O gece Allahü teâlâ buyurur ki: “Af isteyen yok mu, affedeyim. Rızık isteyen yok mu, rızık vereyim. Dertli yok mu, sıhhat, afiyet vereyim. Ne isteyen varsa istesin, vereyim.” Bu hâl, sabaha kadar devam eder.” (İbni Mace)
“Şaban ayının 15. gecesi, rahmet-i ilahi dünyayı kaplar, herkes affolur. Ancak haksız yere Müslümanlara düşmanlık besleyen ve Allahü Teâlâya ortak koşan mağfiret olunmaz.” “Cebrail (a.s) gelip, “Kalk, namaz kıl ve dua et! Bu gece Şaban ayının 15. gecesidir” dedi. Bu geceyi ihya edenleri Allahü Teâlâ affeder. Yalnız, müşrik, büyücü, falcı, cimri, kinci, müşahin, içkici, faizci ve zaniyi affetmez.”
“Rahmet kapıları dört gece açılır. O gecelerde yapılan dua, reddolmaz. Ramazan ve Kurban bayramının birinci gecesi, Berat ve Arefe gecesi. “Allahü teâlâ Berat gecesinde, kâfirler hariç, müminleri mağfiret eder. Kindarları da, bu huylarını bırakıncaya kadar mağfiret etmez.” “Allahü teâlâ, Şabanın yarısının (Berat) gecesinde, dünya semasına tecelli eder. Benikelb kabîlesinin koyunlarının kıllarından daha çok kimsenin günahlarını affeder.” (İbni Mace, Tirmizi)
Bu geceyi ganimet gecesi bilmeli, tevbe istigfar etmeli, kaza namazı kılmalı, Kur'an-ı Kerim okunmalı, bilhassa ilim öğrenmeli. En kıymetli ilim, doğru yazılan ilmihâl bilgileridir. Peygamber efendimiz, “sallallahü aleyhi ve sellem" Berat Gecesi'nde, (Allahümmerzuknâ kalben takıyyen mineşşirki beriyyen lâ kâfiren ve la şakiyyâ) duasını çok okurdu... Beratını alanlardan olursunuz inşallah!..
