ÇANAKKALEDEN BİR YOZGATLININ BABASINA MEKTUBU 1915Yozgat hep aynı. Mevzubahis vatansa gerisi teferruattır. Bu dün böyleydi bu gün de böyle..."SEVGİLİ PEDERİM YUSUF AĞAEvvela mahsusen selâm ve senalar edip hatırını sual ederim. Vâlideme, beni bilip sual edenlere selam eder büyüklerin ellerini küçüklerin gözlerini bus ederim.Pederim ne kadar sevinsen benim gibi bir evlada sahip olduğundan dolayı, ne kadar iftihar etsen azdır.Seddülbahirde harbe tutuştuk. Yalnız kendi elimle iki üç tanesini hakladım. Silahlarını aldım, canım, o kahpe düşmanın birkaçını daha cehenneme göndermek istiyordu. Topladığım silahları Taburuma teslim ettim....Düşmanın ölülerinin arasında ne güzel harp ediyorduk. Süngümü salladıkça etrafa kanlar fışkırıyordu. Bu halde beş on gün harbetsem yine yorulmazdım.Hain düşmanın bir kurşunu beni sol bacağımdan hafif yaraladı. O halde bile muharebe etmek istiyordum...Şimdi Hilâl-i Ahmer Darüşşafaka hastanesinin 2. Koğuşunda tedavi olunmaktayım. Doktorlar bize iyi bakıyorlar. İnşallah yakında yaram iyi olur da tekrar onların birkaçını daha yerlere sererim.Siz oradan dua edin ki Cenabı hak devletimize hayırlı muzafferiyetler ihsan etsin.Hep askerlerimiz, zabitlerimiz güzel harp ediyorlar. Hakkın inayetiyle muzaffer olacağımıza eminim. Baki duanızı eksik etmeyin.Mahdumunuz Hacı Üveyis"YOZGAT LİSESİNİN ŞEHİTLERİTüm öğretmenlerinin ve 7.8.9.10.11.ve 12. Sınıf öğrencilerinin askere alındığı ve parasız yatılı olup şehit olanların listesi.İlginç olan 7. sınıf yani orta 2. Sınıf öğrencisi de var bu şehitler içinde. "I. Dünya Savaşında her yer gibi Yozgat Sultanisi de çok mahrumiyet çekmiş, dersler çok aksamıştır. Bu harp sırasında Yozgat Sultanisinin üst sınıflarındaki talebeler ile birçok öğretmen askere alınmış, bunların birçoğu da şehit olmuşlardır. I. Dünya Savaşının yüz senedir meçhul olan ama şimdi maruf ve malum kahramanları olan bu şehitler Yozgat tarihinin de en parlak sayfalarından birisidir. Yozgat Sultanisinin Ölümsüz Kahramanları Osmanlı Maarif, eğitim tarihi ile ilgili yapılan bu araştırmada muhtelif tarihlerde 140 civarında idadi ve sultanî incelendi. Bunların tamamına yakını halkın Seferberlik diye bildiği I. Dünya Savaşında çok zor şartlarda eğitime devam ettiği görüldü. İşin en zor tarafı da 10, 11 ve 12. Sınıfların askere alınması olmuştur. Bunların bir kısmı terhis edilmiş iseler de birçoğu askerliklerini tamamlamışlardır. Ama bu arada çok sayıda genç de şehit olmuştur. Bu şehitlerden isimleri liste halinde bulunabilen sadece Yozgat Sultanisidir. Bu liste tarihimizin acı bir devresini göz önüne sermektedir. Bu şühedâ listesi aşağıdadır. Yozgat Mekteb-i Sultanîsi leylî meccanî (parasız yatılı) talebesinden iken askere gidip dönmeyen leylî meccanî kayıtları ol bâbdaki nezaret (bakanlık) emirleri mucibince (gereğince) terkin edilen (kaydı silinen) talebenin künyelerini mübeyyin (gösteren) cetveldir. Sınıf No Adı12 5 Hakkı Efendi12 9 Bekir Efendi12 10 Ali Kazım Ef. 12 23 Osman Ef.12 24 Salih Efendi12 45 Cafer Efendi12 63 Musa Kazım 12 92 Bayezid Ef.12 94 Mehmed Zeki11 38 Ömer Sami Ef.11 122 Besim Efendi10 19 Süleyman Ef.10 28 Ahmed Efendi10 32 Abdullah Gani10 61 Ali Efendi Said10 56 Hazım Efendi10 139 Abdurrahman10 141 İsmail Hakkı9 12 Abdullah Fikri9 26 Osman Efendi9 38 Mahmud Necati9 66 Kemaleddin 9 80 Abdüsselam9 97 Hüseyin Hüsn9 127 Hasan Tahsin9 133 Ahmed Efendi9 142 Mehmed Niyazi8 22 Kazım Efendi8 25 Ahmed Hulusi8 62 Remzi Efendi 8 69 Hakkı Efendi8 117 Cafer Efendi7 95 Sami Efendi"NOT: Bu liste sadece parasız yatılı olanların listesidir. Bunun nedeni de liste halinde kayıtların silinmesi için bakanlığa bildirilmesidir. Gündüzlü öğrencilerle ilgili ayrı bir arşiv araştırması gerekmektedir.