Berat Kandili Şaban ayının 14. gününü 15. güne bağlayan gecedir.
Berat “Berae-Beraet” kelimesinden Türkçeleşmiştir.
Berat lügatte “bir zorluktan, yükümlülükten kurtulmak, beri ve uzak olmak anlamına gelir.
Berat gecesine farklı isimler de verilmiştir.
Bunlar “Leyle-i Mübareke” yani bereketli bir gece, “Leyle-i Berâe” Kurtuluş Gecesi “Leyle-i sakk”, vesika, belge gecesi, “Leyle-i rahme” rahmet gecesidir.
Başka bir ifade ile inananların Allah’ın lütfu, affı, rahmeti ve bağışlaması ile günahın ağır yükünden kurtulacağını ümit etmesinden dolayı günahlarından kurtularak beratını eline almak umuduyla kutladıkları bu geceye Berat Gecesi denilmiştir.
Hazreti Muhammed (sav) ziyaret için gittiği Beni Seleme yurdundaki mescidde öğle namazının ikinci rekatını kılarken, kıblenin Mescid-i Aksa'dan Mescid-i Haram yönünde değiştiği hakkında ayet indi.
Hazreti Muhammed ile cemaatin bu esnada yönünü Kabe'ye çevirmesiyle birliğin sembolü olan bu tarihi olay, Berat gecesini değerli kılan başlıca nedenlerden de birisi oldu.
Hz. Peygamber (as) “Şaban ayının ortasında (15.gece) gece ibadet ediniz. Gündüzünde oruç tutunuz. Allah (c.c.) o mübarek gece güneşin batmasıyla birlikte dünya semasında tecelli eder.
Fecir (güneş) doğana kadar, “Yok mu benden af dileyen onu afv edeyim, yok mu benden rızk talep eden ona rızık vereyim, yok mu bir musibete (belaya) uğrayan ona esenlik, afiyet vereyim, yok mu, yok mu böyle devam eder!” buyurmuştur. (İbn Mace 1388)
Hazreti Aişe validemizden (r.a.) şöyle bir rivayet gelmiştir. “Bir vakit Hz. Peygamber (s.a.v.) yanıma geldi.
Elbiselerini çıkardı.
Ancak çok geçmeden tekrar giyindi.
Bu hal bana bir kıskançlık hissi verdi ve ben peşini takip ettim.
Medine’nin kabristanı Cennetü’l-Baki’de kendisine yetiştim. Mü’minlere ve şehidlere afv, istiğfar ve dua ediyorlardı.
“Anam babam sana feda olsun, sen Rabbinin rızasında, ben ise dünyalık peşindeyim.” diyerek geri eve döndüm.
Peşimden de Rasûlullah (s.a.v.) geldi. “Niçin böyle hızlıca nefes alıyorsun?” dedi.
Ben ise: “Anam-babam sana fedadır ya rasulullah, gece vakti yanıma geldiniz, sonra elbisenizi çıkardınız, arkasından tekrar giydiniz.
Bana bir kıskançlık hissi geldi. Sizi takip ettim kabristanda dua ederken gördüm.” dedim.
O zaman Rasûl-i Ekrem (s.a.v) şöyle dedi: “Cibrîl geldi ve şöyle dedi: “Bu mübarek gece Şaban’ın 15. gecesidir.
Yüce Allah (c.c.) bu gecede
Beni Kelb kabilesinin koyunlarının tüyleri adedince insanları Cehennem azabından kurtarır.
Fakat Allah şirk koşanların, Müslüman kardeşine kin ve adavet(düşmanlık) besleyenlerin, akrabayı taallukat ile münasebeti kesenlerin, gururlanan ve kibirlenenlerin, ana-babasına isyan edenlerin ve içkiye düşkün olanların yüzüne bakmaz”buyurdular. (Buhari)
(Not: Yarın Akşam- 17 Martı -18 Mart’a bağlayan- ‘Perşembe’yi Cuma’ya bağlayan’- geceyi “Berat Kandili” olarak kutlayacağız inşallah)