Adam olmak bir deyimdir, aslında kız ve erkekler için de kullanılır. Adem’den gelmektedir yani insan demektir, halk arasında kastedilen anlamı, iyi bir insan olmak hayırlı bir evlat olmak, güzel işler yapan insan tabirini bizim toplumumuz adam olma ile birlikte kullanıyor.
Adam olma ile ilgili toplumumuzda bir hikaye vardır, herkesin bildiği, dilden dile anlatılan bir hikaye. Bir baba ile oğul vardır, babası oğluna sürekli derki, oğlum senden adam olmaz. Zaman geçer çocuk büyür ve kaymakam olur adamlarını gönderip babasını ayağına çağırtır.
Kasıla kasıla derki, baba hani benden adam olmazdı bak ben çalıştım çabaladım koskoca kaymakam oldum.
Babası da şöyle bir yanıt verir, oğlum kaymakam olmuşsun ama adam olamamışsın, eğer adam olsaydın beni ayağına getirtmezdin kendin gelirdin demiş. Bu hikaye de biz çocuğu suçlayıp durduk, bu olayı kime sorsak muhtemelen çocuk kabahatli diyecektir.
Fakat temelde bir bakış hatası olduğunu düşünüyorum her ne kadar bu perspektifi toplum bizlere aşılamış olsa da bunu tekrar muhakeme etmemiz gerekir.
Tamam evladı adam olamamış babasını ayağına çağırtmış, evet adam olamamış babasına gerektiği gibi davranamamış. Doğru, bir de baba cephesinden bakacak olursak, babası oğluna ne dedi, senden adam olmaz dedi, ne zaman söyledi bu sözleri oğluna, küçükken.
Yani çocuk sürekli bunları duyarak büyüdü. Senden adam olmazlarla büyüdü. Daha sonra ne oldu, çocuk adam olmadı. Babası elbette geleceği görmedi fakat çocuk büyürken oğlum inşallah sen adam olacaksın bende göreceğim yerine sürekli senden adam olmaz diyerek çocuğun onurunu sürekli kırdı. Sonuç farklı olabilirdi, bir çocuğun adam olabilmesi için nasıl davranılmalı ? Bu soruyu ebeveynler kendilerine hiç sordu mu acaba, baba oğluna olan güvenini belli etseydi, doğru nasihatler verip, hikayelerle ders çıkarmayı, yeri geldiğinde öğüt vermeyi deneseydi bence o çocuğun adam olma şansı da artardı. Sürekli çocuğa senden adam olmaz, haylaz, yaramaz, işe yaramaz diyerek bu durumu çocuğa empoze edin, sonra da adam olmasını bekleyin. Kusura bakmayın ama bu çok anlamsız. Bizim toplumumuzda saygı kavramının çok büyük yeri vardır.
Zaten adam olma hikayesinde ana unsur saygıdır.
Neden sadece küçüklerin büyüklere göstermesi gerektiğini anlayamıyorum, tabii ki küçüklerin her halükârda büyüklerine saygı duyması çok önemli, fakat büyükler tarafından küçüklere de saygı gösterilmeli ki bunu deneyerek, gözlemleyerek tecrübe etsin ve öğrenebilsinler. Temennim bu toplumda çocuklar aşağılanmasın, küçük görülmesin fiziksel ya da psikolojik hiç bir anlamda şiddet
görmesin.