Özellikle son zamanlarda karşımıza çıkan rahatsızlıklardan bir tanesidir uyaran eksikliği ve sosyal uyaran eksikliği. Çocuğunuzun evde en uzun yaptığı aktivite televizyon izleme, tablet ile vakit geçirmektir. Ebeveyn olarak bunlara göz yumuyoruz maalesef. Ama gelin görün ki, bunların sonucunda çocuğunuzda uyaran eksikliği gibi ismini bilmediğiniz bir rahatsızlığa yol açıyor.
Uyarıcı nedir?
Uyarıcı bireyler için etraftan gelen her türlü tepki, davranış, ses, görüntü ve hareket olabilir. Bir bebeğin anne karnındaki yaşamın başlangıcından itibaren çevreden aldığı bütün uyaranlar çocuğun gelişiminde bir işaret bırakır. Annenin hamilelik döneminde yaşadığı olumlu ve olumsuz bütün durumları bebek hisseder ve gelişimi o yönde şekil alır. O nedenle çocuklar için uyarıcının nedenli önemli olduğunu anne babaların önemle bilmesi gereken konulardan bir tanesidir.
Eksiklik Belirtileri
Çocuk çok fazla televizyon, tablet, bilgisayar izlemek isterse ismi ile seslendiğinizde bakmaz ya da çok geç cevap verirse sadece istediği zaman göz kontağı kuruyorsa, yaşına göre konuşması yaşıtlarından çok fazla gerilik gösterirse, istediği nesneleri parmakla gösteriyorsa, yaşıtları ile aynı alana girdiğinde uyum problemi yaşıyorsa ve genel gelişiminde fizyolojik ve psikolojik olarak akranları ile arasında fark varsa bunlar belirtileri arasındadır.
Genelde aileler bunları fazla önemsemeyip sanki çocuğunun gelişiminin bir parçasıymış gibi adlandırır. Yani çocuğa ismi ile çağırıp, bakmayınca; “Bizi takmıyor, bizi tınlamıyor” diye adlandırabilir. Veya çocuk dışarıdan gözlemlemeyince şımarık, yaramaz etiketi basılabilir.
Sosyal uyaran eksikliğinde ise; çocuklar yalnız oyun oynamak isteyebilirler. Akranlarıyla bir aradayken uyum problemi yaşayabilirler. Bu gibi durumda sık sık parka ya da kendi yaşıtlarıyla oyun oynayabileceği ortamlarda bulunmasına özen gösterin. İlk başlarda sizinde çocuklar ile oynayarak çocuğunuzun akranlarına karşı güven oluşturmasına yardımcı olabilmeniz gerekmektedir.
TV süresi kısıtlanmalı:
TV konusunda evde televizyonun açık olduğu süreler en aza indirilmeli. İlk iki bebeklere gerekirse hiç televizyon izlettirmemeli, altı yaşına kadar en fazla 1-2 saat televizyon izlemesi iyi olur.
Tavsiye; Çocuğunuzun en sevdiği çizgi filmin saatini belirleyin. O saat gelmeden önce televizyonu açmamaya özen gösterin. Çizgi film bittikten hemen sonra televizyonun kapatılması için dikkatini dağıtmayı deneyin. Ya da TV yerine koyabilecek başka uyarıcılar ayarlayın. Bunlar kitaplar, oyuncaklar, park vs olabilir.
Bir şey istediği
zaman onu
isimlendirin:
Sizden bir eşya isterken eliyle gösteriyorsa bu eşyanın ismini söylemesi için onu teşvik edin. Ama ismini söylemeden kaşığı vermem şeklinde sert tepkilerde bulunmayın. Sabırlı olun ve ilk önce siz söyleyin. ‘evet, annecim benden su mu? İstiyorsun. Al bakalım suyu“ şeklinde çocuğunuzun istediği eşyanın ismini söylemesi için cesaretlendirebilirsiniz. Çocuğunuzla sıklıkla sohbet edin. Birlikte vakit geçirin. Sözcük dağarcığının genişlemesi için geçirdiğiniz vakit içerisinde yaptığınız etkinlikleri anlatın. Örneğin; temizlik yapmam için fırça kullanmam gerekti gibi açıklamalar yapın.
Cesaretlendirin,
takdir edin:
Günlük bazı rutin işlerinizi yaparken çocuğunuzdan yardım isteyin. Çocuklar bir işi yaparken başarma
Duygusunu tadarlar. Evi silerken çocuğunuzdan ortalığı toplamasını isteyebilirsiniz Yarım veya düzenli yapsa bile takdir edin. Bırakın ufakta olsun yaptığı işin, başarının tatsın.