Ahmet Nazım Kafaoğlu
Hazırlayan : Doç. Dr. Ramis Karabulut
İnkılap tarihimizde Yozgat Çapan oğulları isyanı diye yer alan hadise hakkında bu olaylar içinde yaşayan bir insan olarak bundan evvelki yazılarımla gerekli malumat vermiş bulunuyorum. Buraya kadar olan kısımda çapanoğlu isyanı diye bir şeyler hiç şüphe yok ki mevcuttur. Ancak çapanoğlu isyan etmiş midir ettirilmiş midir? 
    Hükmünü karilerim verecektir. Yozgatlı olarak topyekün Yozgat isyanı diye aleyhimize yer alan kısma vereceğim tek cevap: 
     hayır. Bu maruz atın milli mücadele savaşları sonunda terhis edilen yozgatlılara verilen terhis vesikası da kanaatimi teyit etmektedir. Bu Vesikalar şöyle başlar:
“ ordunun mevcudiyet göstermediği devirde ruhu milletten doğan kitleye katılarak imanı millî‘nin tahakkukuna kadar üstün fedakarlık ihtiyar ederek çalışmıştır. Hizmeti şayan-ı takdirdir”.
Kelimeleri ile sona erer. 
     Binaenaleyh bundan sonra yazıların bu iddia mı gerektiği kadar teyit edeceği için şimdilik bu Cihet’ı burada kapıyorum .
    Unutmayınız ki Çerkez ethem geldikten iki gün sonra Yozgat’a ikinci.
      Kuvayi Seyyare adı altında iki kudretli top, dört makinalı tüfek, 250-300 arasında adlı ve piyade bir kuvvet geldiğini, Arap zayıf muharebelerinden sonra Çerkez Ethem’i çekilip gitmesi üzerine dahiliye Vekili Rafet Belen kuvvetleri ile birlikte maden üzerine giden bir müfrezeye işaret etmiştim.
       Bu müfreze zabit anını, kumandanlarını öğrendikten sonra nasıl bir vazife gördüklerini anlatayım.
   İkinci noktakuvayi Seyyare kumandanı İbrahim binbaşılıktan mütahitti. 
   Meşrutiyet’te koluçolak olup İttihatçıların hatırı sayılır kişilerinden ve Atatürk Mustafa Kemal’in yakın arkadaşıydı. Hakikaten vatan Perver bizzat idi.
     Müfrezesinin kumandan muavini yüzbaşı hacı vasfi ve yine bu müfrezeye dahil olarak Yozgat’a gelmiş bulunan Atatürk Mustafa Kemal’in yaver Salih Bozok ki birdevre Yozgat mebusluğu da yapmıştır
    Kuvvet beş böe ayrılmıştı. 
     Birinci müfreze kumandanı üsteğmen Necip, ikinci müfreze kumandanı Dersaadet Eytamlar müdürü umumi İsmail Hakkı Başak sekizinci devresi Sivas milletvekili iken vefat etmiştir. 
     Üçüncü müfreze kumandanı hukuk mezunu ve aslen İzmirli Niyazi, dördüncü müfreze kumandanı Bulgar asıllı sadık baba adı aslında Bulgar Erkan’ı harbiyesi’nden. Matrut meşhur Bulgar komite cilerden sandaleski , nin muavini Papa Stoyan, beşinci müfreze kumandanı komiser İbrahimbey.
      İkinci Kuvay-i SEYYARE bundan evvelki yazın da bildirdiği zabit ve Çete Reislerinin kumandası altında Yozgat’a gelmiş, lise binasına inmiş idi. 
     Yine bu kuvvetin topçusua pomak Hüseyin ve Hilmi beyler kumanda ediyorlardı.
    Burada biraz tefekkür edelim.
     Merkezini Yozgat İttihat eden, aylarca Çapanoğlu isyanından sonra Sivas, Tokat, Zile, havalesini alarak icrayı rekabet eden eşkiyanın tenkil ve tedibinde büyük gayret sarf eden bu kuvvet Yozgat’a geldiği gün liseyi karargah etmiş ve beni liseye davet etmişti. 
    Tabiidir ki gelen kuvvetin kim olduğunu bilmiyordum. 
    Çerkez ethem kuvvetlerinin memleketteki yaptığı tahribat ve irtikap ettiği rezalet fikri işgal ediyor, bendeki ümitleri altüst etmiş bulunuyordu. 
     O zaman Mira Orza de Kadir, kavas Mehmet ağa, Ebeler Mehmet Çavuş‘la birlikte bir şirket kurmuş aşağılanmıştif tiftik ve mal üzerine iş yapıyorduk. Gelen lise hademesine ret cevabı verdim ve gitmedim.
   Ama gitmedim de ne oldu beş 10 dakika sonra iki tüfekli Çete gelerek liseye gitmemi tavsiye ettiler ve buyrun dediler. Artık gitmemezlik yapamazdım. 
    Çünkü dar ağaçları saat kulesinin dibinde kurulu bulunuyordu. Gittim liseye. 
     Lisede karşılaştığım birinci cihan harbinde teşkilatı mahsusa alanında ikinci bölük kumandanı olan hacı Vasvi beyle sarmaşdolaş olduk tanıştık.
   Beni kumandanna takdim etti. Ben şahsen hacı vasfi nin geldiğinden çok memnun oldum. 
     Akşam yemeğini arkadaşlarıyla beraber ben de hanede yemelerini rica ettim ve ayrıldım. Eve geldim, 20 kişilik bir sofra tertip etmelerini rahmetli anama tembih ettim ve ayrıldım.